Thema

Enkele resultaten uit de laatste meting (december 2024)

  • Tussen september en december 2024 zijn de zorgen van de Nederlanders over hun zorgkosten significant gestegen van 17% naar 22%.
  • Ook maakten in december 2024 meer Nederlanders zich zorgen over hun energierekening (25%) dan in september 2024 (21%). Dat is een vergelijkbaar patroon als in het afgelopen jaar toen de zorgen over de energierekening ook toenamen in de wintermaanden (september 2023: 24% versus 27% in december 2023). In december 2022 maakten 48% van de Nederlanders zich zorgen om hun energierekening. Toen was het percentage in vergelijking met september gedaald van 53%.
  • De zorgen van Nederlanders over de huishoudelijke uitgaven, woonlasten en vervoerskosten zijn niet toe- of afgenomen tussen september 2024 en december 2024.
  • Zoals in eerdere metingen, hadden mensen ook in december 2024 in de lage inkomensgroep de meeste geldzorgen, vergeleken met mensen in de midden en hoge inkomensgroepen. Dit gold voor alle bronnen van geldzorgen die we hebben onderzocht.
  • In de afgelopen 3 maanden is er niets veranderd in de financiële weerbaarheid. Nog steeds zegt ruim een kwart (27%) van de Nederlanders een onverwacht grote uitgave (zo groot als een maandsalaris) niet te kunnen betalen zonder geld te lenen. Ruim acht op de tien Nederlanders (84%) geven aan overzicht te hebben over hun huidige geldzaken terwijl circa zes op de tien Nederlanders (58%) zeggen financiële doelen te stellen voor later. Op het moment dat er minder inkomsten zijn, is de ruimte die mensen hebben om naar hun toekomst kijken soms kleiner. Zo zegt de helft (51%) van de mensen met een laag inkomen financiële doelen te stellen voor later, tegenover twee derde (67,5%) van de mensen met een hoog inkomen. 
  • De grafieken hieronder tonen de resultaten van de laatste vier metingen. Eerdere metingen zijn te vinden onder het kopje ‘Meer cijfers uit de Nationale Monitor Geldzorgen’.

Financiële stress

De Nationale Monitor Geldzorgen bevat ook een vragenlijst die meet hoeveel financiële stress iemand ervaart: de Psychological Inventory of Financial Scarcity (PIFS). Onderstaande infographic brengt deze maat in beeld.

Mensen voelen financiële stress als ze vaak geld tekortkomen en weinig controle ervaren over hun geldzaken. Mensen met financiële stress hebben vaak geldzorgen en zijn ze vooral bezig met hun huidige financiële situatie en minder met de toekomst.

Geldzorgen zijn negatieve gevoelens die mensen hebben als ze nadenken over een mogelijke verslechtering van hun financiële situatie. Iemand met geldzorgen hoeft niet per se financiële stress te ervaren. Dit ontstaat pas wanneer geldzorgen gepaard gaan met het ervaren van geldgebrek en het voelen van weinig controle over geldzaken.

Onze analyses laten zien dat financiële stress met name voorkomt in lage en midden inkomensgroepen en mensen met (vs. zonder) financiële stress hebben in mindere mate een spaarbuffer. Verdiepende analyses laten verder zien dat financiële stress samenhangt met een lager mentaal welzijn, minder zelfvertrouwen en minder ervaren sociale steun. Deze resultaten komen overeen met eerder onderzoek dat is gedaan naar financiële stress.

Een vergelijking van mensen zonder versus met financiële stress
 

Over de Monitor

De Nationale Monitor Geldzorgen onderzoekt hoe het financieel gaat met Nederlanders. Over welke geldzaken maken ze zich zorgen? Hoeveel financiële stress ervaren zij? En hoe financieel weerbaar zijn zij? Dat kan snel veranderen in deze roerige tijden. Daarom meten we dit bij een grote en representatieve steekproef van Nederlandse huishoudens. Zo krijgen we zicht op schommelingen door actuele veranderingen in de omgeving van de Nederlanders (in hun eigen leven, in Nederland en in de wereld). Iedere drie maanden publiceren we een update. Geldzorgen, financiële stress en financiële weerbaarheid zijn namelijk niet in een momentopname te vatten. De werkelijkheid is veel dynamischer.

Over het panel

De metingen worden afgenomen in het LISS-panel van Centerdata, een panel dat speciaal is geïnitieerd voor wetenschappelijk, maatschappelijk en beleidsrelevant onderzoek. Het is een kanssteekproef van huishoudens uit het bevolkingsregister van het Centraal Bureau voor de Statistiek (en kent daardoor geen zelf-selectie). Indien een huishouden niet beschikt over een breedbandverbinding en/of computer, dan krijgt het van Centerdata de benodigde apparatuur in bruikleen om alsnog deel te kunnen nemen aan het panel.

Onderzoeksverantwoording

Iedere drie maanden wordt aan een steekproef van minimaal 1.500 personen gevraagd om 15 vragen te beantwoorden. Lees meer over de onderzoeksverantwoording.

Neem voor vragen contact met ons op: