U bent hier:Home>Actieplan Consumentenkeuzes>Besparen>(Be)sparen: Biases en kansrijke oplossingen
Thema

(Be)sparen

Binnen het thema (be)sparen zien de deelnemende partijen de volgende gedragskansen:

  • Buffersparen

    Financieel kwetsbare groepen (starten met) aanleggen van spaarbuffer en houden dit ook vol, zodat ze voorbereid zijn op onvoorziene uitgaven en/of onvoorziene gebeurtenissen.

  • Pensioensparen

    Zzp’ers en flexwerkers (starten met) sparen voor (derde pijler) pensioen en houden dit ook vol.

  • Kritisch kijken naar inkomsten & uitgaven en ook aanpassen

    Mensen vervallen niet sluipenderwijs in de financiële problemen door inflatie, stijgende (energie)kosten, onvoorziene uitgaven of levensgebeurtenissen, maar komen in actie o.a. door inkomsten en uitgaven bij te houden en op zoek te gaan bespaarmogelijkheden (bijvoorbeeld nagaan of alle abonnementen wel nodig zijn, bewust boodschappen doen etc.).

  • Spaargeld boven de spaarbuffer

    Mensen maken een weloverwogen keuze wat ze doen met spaargeld boven de spaarbuffer (spaargeld behouden, beleggen etc.).

De deelnemers van het Actieplan hebben kritisch gekeken wat de relevante menselijke neigingen zijn als het over het thema (be)sparen gaat, gevolgd door de kansrijke oplossingen. Deze lees je hieronder.

De meest relevante biases / menselijke neigingen

  • Geen oog voor lange termijn (present bias)
  • Overmoed en over-optimisme
  • Mental accounting bias
  • Weerstand tegen verandering
  • Instant gratification
  • Self-efficacy (ik kan niet sparen (met mijn inkomen) en/of ik kan dit niet volhouden)
  • Scepticisme (waarom sparen met lage rente?)
  • Weinig zelfcontrole (ook door financiële stress
  • Sociale norm om uit te geven (ipv te besparen)

Kansrijke oplossingsrichtingen

  • Gemak verhogen / default

    Mensen aanzetten om met 1 druk op de knop automatisch sparen te activeren (of nog een stap verder en dat als default inzetten), en andere tools om ongemerkt te sparen (pinsparen bijvoorbeeld).

  • Pre-commitment

    Mensen voortijdig overhalen om een deel van vakantiegeld/belastingteruggave op spaarrekening te zetten en daar op terugkomen. Ook Save More Tomorrow: sparen via een werkgever en dat percentage laten toenemen in de toekomst.

  • Visualiseren van spaarvorderingen

    Steen voor steen een huis laten zien als je daarvoor zou sparen. Dit is niet alleen bevorderend voor laaggeletterden, maar meer mensen kunnen baat hebben bij het zichtbaar maken van spaaracties, vooral als iedere euro die je apart legt pijn doet.

  • Framing

    Hip maken van sparen, met als voorbeeld de Financial Independence, Retire Early (FIRE): geld en tijd beter afwegen. Of vakantiegeld framen als ‘spaarbijdrage’.

  • Sociale normen

    Sociale normen verleiden mensen doorgaans om uit te geven, maar kunnen ook worden ingezet om (be)sparen vol te houden. Spaarkringen zijn daarvan een voorbeeld. 

  • Behapbare stappen

    Klein beginnen en positieve feedback geven om vol te houden zodat men vertrouwen krijgt en het een gewoonte wordt.

  • Self nudging

    Mensen zelf een drempel laten inbouwen om toekomstige impuls-aankopen te voorkomen. Denk aan een ‘tijdslot’ op je spaarrekening, zodat je er nog een nachtje over kunt slapen.


Bekijk de initiatieven

U bent hier:Home>Actieplan Consumentenkeuzes>Besparen>(Be)sparen: Biases en kansrijke oplossingen